Một buổi tối tôi đi học ngoại ngữ về muộn, thấy thành phố Vũng Tàu về đêm thật yên tĩnh. Cái thành phố luôn tấp nập và ồn ào với sự xô bồ của mọi hoạt động du lịch, thương mại, buôn bán, xe cộ... nhưng sao về đêm lại yên tĩnh đến thế. Lác đác vài tiếng xe cộ, tôi chỉ nghe rõ được một thứ tiếng vẫn còn lạc xạc trên đường – đó chính là tiếng chổi tre. Bất chợt tôi nghĩ ngay đến chị lao công trong bài thơ “Tiếng chổi tre” của nhà thơ Tố Hữu mà mình đã được học từ lâu lắm rồi. Thật tình cờ hôm nay tôi lại được một lần nữa chiêm nghiệm về sự hy sinh thầm lặng của những người lao công quét rác. Chính họ làm nên một phần của cuộc sống, chính họ đã góp phần tô đẹp thêm cho thành phố nhỏ xinh đẹp và nên thơ này. Khoảng gần 11 giờ đêm rồi mà những người lao công vẫn miệt mài quét đường, những tiếng chổi tre vẫn xào xạc để mỗi con đường, mỗi góc phố được đẹp và sạch hơn. Nếu mọi người, mọi nhà đang chìm trong giấc ngủ ngon, đang ấm áp bên những người thân trong gia đình thì họ là những con người bé nhỏ đang lặng thầm làm việc. Những người lao công, thậm chí những người tuổi đã lớn đang cặm cụi quét đường và dọn những bãi rác trên vỉa hè. Tôi tự hỏi: “ Vậy giấc ngủ của họ ở đâu?”. Và tôi thầm khâm phục họ biết bao.
Đi dọc theo những con đường về đêm, ai cũng có thể bắt gặp được những người khoác chiếc áo xanh lao công ấy, cái hình ảnh mà tôi đã từng thấy nhưng sao hôm nay lại dâng trào trong tôi nhiều cảm xúc như vậy. Tiếng chổi hôm nay sao nó nghe thân thương đến thế. Thấy những chiếc xe rác lớn với áo đồng phục, những cô chú vừa quét rác vừa đấy chiếc xe rác hay những cụ già đang đi lượm rác dọc vỉa hè, mỗi hình ảnh đều cho tôi những suy nghĩ khó tả. Xúc động, cảm thông, chia sẻ nhưng lại không thể giúp họ được vì tôi biết rằng đó chính là công việc hàng ngày để họ kiếm tiền mưu sinh. Có nhiều công việc để mưu sinh nhưng có lẽ công việc của họ thật cao cả biết nhường nào. Họ là những con người thật dũng cảm. Bàn tay của họ tuy chạm vào đáy của xã hội, nhưng tâm hồn của họ đã vượt lên trên tất cả. Tôi chợt nhớ đến câu chuyện thời đi học của tôi, khi cô giáo hỏi về gia đình mỗi bạn thì Vân - cô bạn của tôi đã cúi đầu và xấu hổ khi nói với cả lớp rằng bố bạn là lao công. Lúc ấy tôi cũng cười theo cả lớp. Bây giờ ngồi nghĩ lại nụ cười ấy tuy vô tình nhưng sao tàn nhẫn đến vậy, và chỉ muốn gặp Vân để xin lỗi bạn ấy. Ai nói quét rác là nghề bần cùng chứ. Đó là nghề rất cao quý,cái nghề mà không phải ai cũng có thể bươn chải được. Chính những con người bé nhỏ này đã làm cho ngày mới của chúng ta thêm trong lành phải vậy không?
Đêm này qua đêm khác, các chị vẫn âm thầm miệt mài lao động, chứng kiến biết bao đổi thay, khởi sắc trên từng cung đường thành phố. Vượt lên vất vả, nhọc nhằn của nghề và cả số phận, các chị đang từng ngày cố gắng chăm chút cho con cái được nhiều hơn, đem lại miếng cơm manh áo cho mọi người trong gia đình. Tôi hiểu rằng phía sau tiếng chổi xào xạc đêm đêm của các chị là gánh nặng mưu sinh, là học phí cho con, là cơm áo, là thuốc men cho mẹ già ốm đau, cho vô số nữa những khoản không tên phải chi trả hằng tháng khác. Số tiền lương các chị nhận được hằng tháng có đáng bao nhiêu so với thời bão giá hiện nay. Đó là một công việc rất vất vả và ô nhiễm nhưng trên khuôn mặt các chị vẫn đầy hăng say và tinh thần trách nhiệm. Tôi chợt nghĩ và tự hỏi mình rác ở đâu mà nhiều thế? Đó là kết quả của một ngày làm việc hay của những con người không có ý thức? Rác có dọc trên các vỉa hè và tôi cũng biết rằng hầu hết mỗi chúng ta ai cũng có một đôi lần xả rác ra đường dù vô tình hay cố ý. Và giờ tôi đã biết rằng sau những hành động vô tình ấy là sự thầm lặng, là những giọt mồ hôi của những người lao công thức đêm để cho thành phố có một ngày mới trong xanh. Chắc chẳng mấy ai biết được rằng mỗi sớm mai thức dậy, dắt xe ra khỏi nhà và bon bon trên con đường sạch mát là cả đêm trước, những người lao công đã phải âm thầm quét dọn vất vả như thế nào? Quét rác đêm là công việc thầm lặng, cực nhọc, làm việc trái giờ, nguy cơ tai nạn giao thông, tai nạn nghề nghiệp rất cao mà ít ai biết đến, thậm chí còn bị khinh rẻ. Nhưng nếu vắng họ những con đường thành phố sẽ thế nào?
Đêm đã về khuya, tôi đã về tới tổ ấm nhỏ của mình nhưng tâm trí tôi vẫn không thoát khỏi được những suy nghĩ. Tôi thầm nghĩ mình có một gia đình thật may mắn, thật hạnh phúc. Vui vì người thân của mình đang chìm trong giấc ngủ ngon nhưng lại xót cho những con người phải cặm cụi kiếm tiền giữa đêm khuya, có thể đồng tiền ít ỏi nhưng cũng giúp họ sống qua ngày. Mỗi người có một việc làm riêng để kiếm tiền mưu sinh, và mỗi việc làm tuy vất vả, kiếm nhiều hay ít nhưng nếu cuộc sống của họ luôn hạnh phúc thì dù khó khăn, họ vẫn mỉm cười. Và tôi hy vọng họ sẽ luôn nở nụ cười ấy.
Giá như mọi người chúng ta ý thức hơn trong việc giữ vệ sinh môi trường và từng người dân thành phố hoặc khách du lịch không tiện tay vứt rác bừa bãi, thì cuộc sống của những công nhân quét rác đỡ cơ cực hơn, họ sẽ có thời gian cho gia đình nhiều hơn. Xung quanh chúng ta không có nghề gì là thấp hèn cả, giờ tôi đã nghĩ được như thế. Tôi thầm cảm ơn những con người đang âm thầm, lặng lẽ cùng tiếng chổi tre…những người đang ngày đêm góp phần làm đẹp thêm cho thành phố Vũng Tàu xanh, sạch, thân thiện và mến khách./.
* Hình ảnh trong bài viết : Công nhân công ty Cổ phần Dịch vụ môi trường và Công trình Đô thị Vũng Tàu dọn vệ sinh trên đường phố.